İkbebet Tarifi: Nusaybin’in Eşsiz İçli Köftesi Nasıl Yapılır?

İkbebet, Mardin ve özellikle Nusaybin mutfağına özgü bir içli köfte çeşididir. Türkiye’nin birçok bölgesinde farklı versiyonları yapılan içli köftenin, Nusaybin’deki bu özel hali hem yapılışı hem de lezzetiyle fark yaratır. İkbebet, ince bulgur ve kıyma ile hazırlanan dış hamurunun içinde baharatlı kıyma, ceviz ve soğan dolgusu ile mükemmel bir uyum yakalar. Genellikle haşlanarak veya kızartılarak servis edilen bu yemek, özel günlerin ve davet sofralarının vazgeçilmez lezzetlerinden biridir.

İkbebet’in Tarihçesi ve Nusaybin Kültüründeki Yeri

İkbebet, yüzyıllardır Mardin ve Nusaybin mutfağında yer alan geleneksel yemeklerden biridir. Arap ve Süryani mutfaklarının etkilerini taşıyan bu yemek, özellikle düğün, bayram ve misafir ağırlama sofralarında büyük bir özenle yapılır. Yörenin bereketli topraklarından elde edilen bulgur ve baharatlar, ikbebet’in eşsiz lezzetinin temel taşlarını oluşturur. Özellikle soğuk kış günlerinde enerji veren bu yemek, protein ve karbonhidrat açısından zengin bir besindir.

İkbebet İçin Gerekli Malzemeler

Dış Harcı İçin:

• 2 su bardağı ince köftelik bulgur
• 1 su bardağı irmik
• 1 çay bardağı un
• 1 tatlı kaşığı tuz
• 1 çay kaşığı kimyon
• 1 çay kaşığı pul biber
• 1 çay kaşığı karabiber
• 1 su bardağı sıcak su
• 1 yemek kaşığı biber salçası
• 1 yumurta

İç Harcı İçin:

• 300 gr dana veya kuzu kıyma
• 1 adet büyük soğan (ince doğranmış)
• 3 yemek kaşığı sıvı yağ
• 1 tatlı kaşığı tuz
• 1 çay kaşığı karabiber
• 1 çay kaşığı pul biber
• 1 çay kaşığı kimyon
• ½ çay bardağı ceviz içi (isteğe bağlı)
• Yarım demet maydanoz (ince doğranmış)

Haşlama veya Kızartma İçin:

• Kaynar su (haşlamak için)
• Sıvı yağ (kızartmak için)

İkbebet Nasıl Yapılır?

1. İç Harcın Hazırlanması

Bir tavada sıvı yağ ısıtılır ve doğranmış soğan eklenerek pembeleşene kadar kavrulur. Ardından kıyma eklenir ve suyunu çekene kadar kavrulmaya devam edilir. Baharatlar ve isteğe bağlı olarak dövülmüş ceviz eklenerek birkaç dakika daha kavrulur. Son olarak ince kıyılmış maydanoz eklenir ve iç harç ocaktan alınarak soğumaya bırakılır.

2. Dış Hamurun Hazırlanması

Geniş bir yoğurma kabına ince bulgur ve irmik alınarak sıcak su eklenir. Karışımın üzeri kapatılarak 10 dakika kadar dinlenmeye bırakılır. Dinlenen bulgura tuz, salça, baharatlar ve un eklenerek yoğrulmaya başlanır. Hamur tamamen toparlandıktan sonra yumurta eklenir ve pürüzsüz bir kıvam alana kadar yoğrulmaya devam edilir. Eğer hamur çok kuru olursa az miktarda su eklenebilir.

3. Köftelerin Şekillendirilmesi

Hazırlanan hamurdan ceviz büyüklüğünde parçalar koparılır. Avuç içinde yuvarlanarak başparmak yardımıyla içi dikkatlice oyulur. Hazırlanan iç harç bir kaşık yardımıyla içine doldurulur ve ağız kısmı kapatılarak yuvarlak veya oval şekil verilir.

4. Haşlama veya Kızartma Aşaması

Haşlama için:
Büyük bir tencerede su kaynatılır ve içine bir tatlı kaşığı tuz eklenir. Hazırlanan köfteler kaynar suya atılır ve suyun yüzeyine çıkana kadar haşlanır. Daha sonra süzgeçle sudan alınarak sıcak servis edilir.

Kızartma için:
Haşlanan köfteler bir süre soğumaya bırakılır. Daha sonra kızgın yağda altın rengini alana kadar kızartılır ve kağıt havlu üzerine alınarak fazla yağı süzülür.

İkbebet Nasıl Servis Edilir?

İkbebet genellikle sıcak servis edilir ve yanında yoğurt, salata veya limon ile sunulur. Haşlanmış haliyle daha hafif bir lezzet sunarken, kızartılmış haliyle dışı çıtır içi yumuşak bir dokuya sahip olur.

Mardin ve Nusaybin’de özellikle özel günlerde ikbebet büyük tepsilerde hazırlanır ve kalabalık sofralarda paylaşılır. Yanında sumaklı soğan salatası ve bol köpüklü ayran ile birlikte sunulması, lezzetini tamamlayan önemli detaylardan biridir.

İkbebet’in Püf Noktaları

• Hamurun kıvamı: Hamurun iyi yoğrulması ve pürüzsüz olması gerekir. Eğer çok kuru olursa biraz su eklenebilir, çok yumuşak olursa biraz un ilave edilebilir.
• İç harcın kıvamı: İç harç soğuduktan sonra kullanılmalıdır, aksi halde köftenin hamurunu yırtabilir.
• Şekillendirme: Köfteleri şekillendirirken ellerinizi hafif suyla ıslatmak, hamurun elinize yapışmasını önleyecektir.
• Pişirme süresi: Haşlanırken köfteler suyun yüzeyine çıktığında pişmiş demektir. Fazla haşlamamak gerekir, aksi halde dağılabilirler.
• Kızartma: Eğer kızartılacaksa, köftelerin iyice süzülüp kurutulması gereklidir, aksi takdirde yağ sıçrayabilir.

İkbebet, Nusaybin mutfağının en özel ve en sevilen lezzetlerinden biridir. Kendi içinde birçok yöresel içli köfte çeşidine benzese de, baharat dengesi, iç harcındaki ceviz ve geleneksel yoğurma yöntemiyle farklı bir karaktere sahiptir. Hem besleyici hem de doyurucu olan bu yemek, özel günlerde ve davet sofralarında baş köşede yer alır.